لبخند ماه

اصلا فکر نمیکردم شش ماه و نیم از کلاس تارم فاصله بگیرم. از اواخر آذر ۹۹ که کلاس غیرحضوری شد من هم تار را کنار گذاشتم. با آموزش غیرحضوری ارتباط نگرفتم. در این مدت دلم برای استاد عیسی و کلاس نادری بسیار تنگ شده بود. دختر عمه ی استاد چندین بار تماس گرفت و گفت حداقل برای دیدن استاد بیا. برنامه ام اصلا جور در نمیامد. فقط برای روز معلم با یک گلفروشی آنلاین هماهنگ کردم‌ که گلدان گلی را به دم در کلاس نادری ببرد. تا اینکه بالاخره این دوشنبه شروع مجدد دوشنبه های دوست داشتنی من شد و چقدر از دیدن استاد عیسی ذوق کردم.

ادامه ی ردیف را پی گرفتیم و گوشه ی آشور_ آوند و گوشه ی اصفهانک را در دستگاه ماهور درس داد. به خاطر گرمای هوا و کم شدن شاگردان حضوری، استاد عیسی یک هفته در میان، عصرها به کلاس نادری می آید و قرار شد یک هفته حضوری کلاس نادری بروم و هفته ی دیگرش غیرحضوری درس بگیرم. 

بزرگترین اشتباهم رها کردن کلاس و دوری از تارم بود. موقع خداحافظی استاد عیسی گفت دیگر این اشتباه را تکرار نکن😊

هفته ی گذشته فقط یک صفحه از درس حصار را تمرین کرده بودم. به قول دوستی مهم کیفیت کار است. همان یک صفحه را تحویل استاد دادم. درس جدید چهار خط است با نام زیرافکند. قرار شد جلسه ی بعد حصار را کامل بزنم. مابقی کلاس را با استاد عیسی در خصوص روستایشان حرف زدیم. استاد عیسی فقط یک روز در تهران است آن هم در کلاس نادری و مابقی ایام هفته را در روستایی خوش آب و هوا زندگی میکند. به قدری از روستای محل سکونتش خوب تعریف میکند که قرار شد با مهربان همسر اخر هفته سری به روستا بزنیم. اخر هفته باران تندی باریدن گرفت و برنامه کنسل شد و به هفته ی بعد موکول شد. اینچنین که استاد میگفت چندی از دوستان هنرمندش نیز با تعریفهای استاد ساکن آنجا شده اند. استاد میگفت زمستانهای سخت و سردی دارد‌. با این صحبتها سری به پیج اینستای استاد زدم و عکسهایی که از خانه و روستایش پست کرده بود را دیدم. دلم پر کشید برای قدم زدن در کوچه های روستا‌. خانه ی استاد یک درخت آلبالو دارد و در دامنه ی کوه بنا شده است. استاد میگفت فقط دو هفته در تابستان کولر روشن کرده است. میگفت برای سرویس کردن کولر و رفتن به پشت بام‌ باید برم روی کوه و بپرم روی پشت بام خانه امان. میگفت از خانه به پشت بام راه ندارد😁 تصورش هم زیباست.

از سفر به روستا خواهم نوشت.

برخلاف هفته ی پیش که ماهور صغیر و فیلی را عالی زدم این هفته آذربایجانی را افتضاح نواختم. در تکیه ی بین دو نت دولاچنگ مشکل دارم. به قدری کشش می دهم که تکیه که باید اشاره ای به نت بعد( در این گوشه) باشد کاملا نت بعد هم شنیده میشود و کار خراب میشود. سرعت عملم کمی پایین است. قبل از شروع کلاس، استاد ظرف خورشت قیمه ای که هفته ی پیش برایش برده بودم را داد و کلی از خورشت قیمه ام تعریف کرد. می گفت ما به این خورشت، خورشت لپه میگیم و به خورشت قورمه سبزی هم خورشت سبزی.

آنجا فهمیدم که غذای مورد علاقه ی استاد عیسی خورشت قیمه است. حدود بیست دقیقه ای با استاد حرف زدم. با آرامش گوش می کند و با جملاتی مسحور کننده رهایت میکند و تو می مانی در اندیشه آنچه بر زبان رانده است.

درس جدید هم سخت است. حصار ماهور نامش است. پنج خط آخرش سرعتی است. همانی که خوشایند من نیست. در کل ردیف حس و حال خوبی برایم دارد و دوست دارم در دنیای گوشه ها و نغمه ها غرق شوم.

+ دوشنبه های دوست داشتنی من

دو سه جلسه ای نتوانستم در کلاس استاد عیسی حاضر شوم و این بهانه ای شد برای تمرین مستمر روی گوشه های فیلی و ماهور صغیر. فیلی سرآغاز چند گوشه بعد از خودش است. من که تا به امروز گوشه ای را از حفظ نزده بودم بسیار شادمان بودم که این دو گوشه را بدون نگاه کردن به کتاب ردیف می نواختم آن هم در وضعیت کاملا درست و صحیح. با اشتیاق به سوی کافه نادری راه افتادم. به سر کوچه که رسیدم متوجه شدم اهالی کوچه برای اینکه ماشینهای عبوری از کوچه برای پارک استفاده نکنند وسط کوچ را مانعی قرار دادند و قفل به مانع زده اند و کلیدش در اختیار اهالی کوچه است ولی این مساله ای نبود که موجب ناراحتی من شود. ناسلامتی من را میشناختند و مسیر را برایم باز کردند. ماشین را که پارک کردم برای خرید نان از کوچه ی کناری به راه افتادم. آقای دال از هنرجویان استاد داخل کوچه شد. سازم را دادم تا او برایم بالا ببرد. بعد از خرید نان وارد کلاس شدم و استاد مشغول تحویل گرفتن درس آقای دال بود. کتری می جوشید چای دم کردم و به خانه ای که خالی شده بود نگریستم. به دلم افتاد که بالاخره رسید روزیکه استاد خانه ی اجاره ای اش را ترک کند. مانده بودم بعد از این تکلیف ما چیست؟ منتظر ماندم و هنگام اتمام کار آقای دال استاد چند پیش درآمد را که برای خودش بسیار دوست داشتنی است معرفی کرد. از کارهای استاد مشکاتیان عزیز که روز گذشته اش( 30 شهریور) سالگرد درگذشتش بود. بعد از رفتن آقای دال از استاد پرسیدم خانه را تحویل داده اید گفت خیر یک سال دیگر تمدید کرده ام فقط هم خانه ام اینجا را ترک کرده است. هم خانه ی استاد را دیده بودم کل اتاق را از گل و گیاه پر کرده بود. گلها را که برده بودند خانه خالی شده بود. نوبت نواختن من شد. به استاد گفتم که درس را آماده آماده ام. نواختم و این اولین بار در طول این سه سال بود که استاد لفظ " عالی " را برایم به کار برد. چقدر ذوق مرگ شده بودم. درس جدیدم گوشه ی آذربایجانی است. البته گوشه ی حصار ماهور را هم درس داد که اگر وقت کنم بنوازمش. در گوشه ی حصار ماهور قسمتی است که به آن زنگوله می گویند هم نامش برایم جالب بود و هم نوایش... 

+ دوشنبه ها در جهانی دیگرم

۱۲ آگوست روز جهانی چپ دستها بود. یکی از مدرسین مطرح تار و سه تار در استوری  اینستایش مطلبی را در خصوص شروع نواختن هنرجویان چپ دست منتشر کرد و در آن عنوان کرده بود که بهتر است با دست راست اقدام به نوازندگی کنند. زیرا هنرجویان چپ دست اگر قرار باشد با دست چپ بنوازند باید جای سیمها را در سازشان برعکس کنند و به جز ساز خودشان با ساز دیگری نمیتوانند بنوازند و هر جا میروند باید سازشان همراهشان باشد و در کنسرت ها هم جهت قرار گیری ساز هنگام اجرا ممکن است مشکلاتی را برای دیگر نوازندگان ایجاد کند. خلاصه تمام صحبتش این بود که بهتر است از همان ابتدا با دست راست عادت کنید. زیر استوری اش نوشتم که استاد عیسی چپ دست است و فقط خطاطی را با دست چپ انجام میدهد و با دست راست نوازندگی میکند. جوابی که از ایشان آمد برایم جالب بود:

"ایشون همدانشگاهی من در دانشگاه هنر هستند

و از خوب‌های زمانه ماهستند

اگه بهشون دسترسی دارید 

پیام محبت منو بهشون برسونید"

برایش نوشتم سه سال افتخار شاگردی ایشان را دارم و پیام شما را خواهم رساند.

نوشت:" افتخار شاگردی یک انسان وارسته و به تمام معنا رو دارید"

کمتر اتفاق می افتد اساتید موسیقی اینچنین همدیگر را قبول داشته باشند و خوبی هم را ذکر کنند. شخصیت این مدرس تار را قبل از این گفتگو میپسندیدم و با این گفتگوی کوتاه به اعتقادم خودش نیز از انسانهای وارسته ی روزگار است. 

نامش را خواستید خصوصی بپرسید.

استاد فاصله ی اجتماعی را این هفته لحاظ کرده بود‌. صندلی خودش را به دیوار تکیه داده بود و صندلی هنرجو وسط اتاق بود. از وقتی دختر عمه ی استاد کلاس نمیاید من هنرجوی نخست دوشنبه ها هستم. استاد عیسی برای دستگرمی آرام قطعه ای را مینواخت و منتظر من بود. همینطور که مضراب و نت هایم را از کیفم در میاوردم به استاد گفتم بالاخره خزان را کامل نواختم. استاد عیسی که کمتر لبخند را بر چهره اش میبینی لبخندی زد و گفت دستتون درد نکنه😉 آماده شدم برای نواختن. خط اول را که زدم حس کردم صدای ساز مناسب نیست. متوقف شدم و به استاد گفتم ساز را برایم کوک‌ کند.‌ کوک‌کردن من با تیونر به زمان بیشتری نیاز دارد.‌ خزان را نواختم و یکی از ایرادات اساسی که بر اجرای من وارد بود محکم نواختن پایه ی چهارمضراب بود.‌ در حالیکه استاد میگفت باید صدای پایه آرامتر باشد و متن اصلی کار خوب شنیده شود. برای جلسه ی بعد درسی از ردیف ماهور را گرفتم. هنرجوی بعدی رسیده بود.‌ از استاد پرسیدم چای میخورید بریزم ؟ گفت دم نکرده ام. ببینید کتری جوش آمده؟ وارد آشپزخانه شدم و چای را دم کردم و با انرژی مضاعف کلاس را ترک کردم.‌ برای دومین هفته است که محمدرضا را نمیبینم‌. دیرتر از من میرسد. 

بچه ها را در خواب بوسیدم و به راه افتادم. این هفته خیابان جمهوری به نسبت خلوت بود. کمی زود رسیدم و ماشین استاد عیسی پارک نبود. حدس زدم نرسیده باشد. زنگ زدم و گفت چهار راه ولیعصر است. ماشین را داخل کوچه بردم. خوشبختانه جا برای هر دو ماشین بود. منتظر ماندم تا استاد بیاید. تا آمدم از داخل کوچه عکس بگیرم استاد رسید(عکس بالا همان لحظه را نشان میدهد) بعد از پارک ماشینش من ماشینم را جلوی ماشین استاد پارک کردم. با استاد وارد ساختمان شدیم. چراغها و پنکه را من روشن کردم. هوای خانه بسیار گرم و دم کرده بود. استاد برای مهیای چای به اشپزخانه رفت و من هم ساز را برای نواختن خزان آماده میکردم. دو صفحه ی آخر خزان را نزده بودم. گیر داشت‌. فیلم اجرای استاد را هم که میدیدم حتی نمیتوانستم تقلید کنم. اصلا نمیتوانستم بفهمم علامت < زیر نت که در تفکرم اشاره به نت بعد است با خط اتصال زیر همان نت به نت قبل که باید به نت قبل با ریز اشاره میکردم چطور همزمان رخ میدهد! تا اینکه بالاخره معما حل شد و لبخند بر لبانم نقش بست. استاد عیسی گفت آن علامت زیر نت، آکسان است یعنی با تاکید زدن نت. محکم نواختن. آن چیزی که مد نظر توست اولا بالای نت مینویسند و دوما علامتش << میباشد😁 ترجیع بند خزان را که زدم همان ابتدا استاد متوقفم کرد. وای بر من یک‌نت را اشتباه میزدم. به جای سل، لا کرن میگرفتم. اصلا یه وضعی شده بود. کلی شرمنده شدم. به قول استاد این جلسه قلق گیری بود و قرار بر این شد خزان را با تصحیحات انجام شده کامل تحویل دهم.

فیلم ضبط شده  از نواختن استاد را که مینگرم لذت میبرم. برخی قسمتها رقص سر زیبایی از استاد عیسی ثبت شده که در این مدت، هنگام تدریس درس جدید تا حال از او ندیده بودم. 

+خزان قطعه ی ساخته ی استاد مشکاتیان است که بیشتر با سنتور زیبا و شنیدنی است💜

عاشق و دیوانه ی قطعه ی خزان استاد مشکاتیان هستم. این قطعه در البوم مژده ی بهار مرحوم ایرج بسطامی اجرا شده است. این هفته به استاد عیسی از علاقه ام به این قطعه گفتم و از او خواستم که این قطعه را هم کار کنیم. استاد گفت نت اش را گیر بیار باشه. گفت من نت اش را ندارم ولی اگه خواستی میتونیم گوشی بزنیم. از آنجایی که با آموزش از طریق گوشی میانه ی خوبی ندارم گفتم نت اش را پیدا میکنم. استاد عیسی گفت آقایی به نام نیما فریدونی کارهای ارزنده ای در خصوص تبدیل اجراهای اساتید به نت انجام داده است و در اینترنت نت ها را به فروش می رساند. با یک سرچ کوتاه به کانال تلگرامی و آی دی ادمین کانال رسیدم و از او نت خزان را درخواست کردم. پی دی اف نت را در ۲۰ صفحه( نت سنتوری اش به همراه نت تاری اش)  برایم ارسال کرد و در انتها ۸۰۰۰ تومان قیمت داد😊

بریم خزان بنوازیم🎵🎼